Việc quá đề cao ngoại ngữ cho trẻ khi mà ngay tiếng Việt còn chưa giỏi có vẻ như thường phù hợp
Thậm chí có những biển lăng xê 100% là tiếng nước ngoài. Tuy nhiên nếu quá lạm dụng lại ẩn tàng những nguy cơ “xâm thực” văn hóa. QĐND - Không chỉ là phương tiện chuyển tải, gìn giữ văn hóa, ngôn ngữ còn là gương mặt, là kết tinh chiều sâu văn hóa của mỗi dân tộc. Cái gì đã có thì chỉ nên bổ sung, phát triển chứ không nên quá lạm dụng việc đi mượn.
Thậm chí, nhiều chương trình tiêu khiển cho người Việt ngay trên sóng truyền hình cũng “ưu ái” dùng các thương hiệu ngoại. Đó là điều cấp thiết. Thay vì “chào mừng”, “chào đón”, người ta dùng “welcome”, thay vì “lối ra” thì được đề là “exit”.
Chỉ có như vậy, mới gìn giữ được sự thuần khiết của tiếng Việt, giữ giàng được bản sắc văn hóa của dân tộc. Việc mượn tiếng nói nước ngoài để diễn đạt cũng là cấp thiết. Nhưng nếu tiếng nói nước ngoài bị lạm dụng sẽ xâm hại nghiêm trọng đến sự thuần khiết của tiếng Việt- thành tố quan trọng của bản sắc văn hóa dân tộc.
Song đến nay, người ta gần như chấp nhận coi đó là điều bình thản trong xu thế hội nhập. Đã đến lúc chúng ta cần có những chuẩn mực trong văn hóa dùng ngôn từ.
Trên đầu viết hai chữ “Menu” thay cho “thực đơn” bên dưới là tên những món thuần Việt như: Cơm niêu, Cá kho tộ,… Và điểm nhấn là giá tiền thay vì “50 nghìn đồng”, hay “120.
Chúng ta đã không còn quá lạ lẫm khi bước chân vào một nhà hàng hay khách sạn của người Việt mà từ cửa vào đến phòng ở đâu đâu cũng là tiếng nước ngoài. Nhiều biển hiệu quảng cáo xem nhẹ tiếng mẹ đẻ, vi phạm Luật lăng xê. Muốn điều chỉnh được điều này không chỉ điều chỉnh độc nhất vô nhị tiếng nói mà còn ở tư duy giáo dục trong vơ các mặt: Văn hóa, đạo đức, lối sống.
Hay đến như cuộc thi giọng hát Việt, rất nhiều ca sĩ lại diễn đạt những ca khúc nước ngoài. Ví như: Yan B, Tona Th, Duken T, C Seven… mà có thể ngay người đó cũng hiểu chưa hết nghĩa của nó là gì! có nhẽ để đua đòi làm sang, hay chạy theo mốt sính ngoại mà họ vô tình quên mất mình là người Việt.
Ngôn ngữ cũng có những quy luật phát triển riêng. Bài và ảnh: TRẦN DUY VĂN. Tuy nhiên, những gì đang diễn ra tuồng như đã vượt quá giới hạn của biến thể thường nhật trong văn hóa sử dụng ngôn từ. Thực trạng này đã diễn ra trong một thời kì dài và cũng từng được dư luận nhiều lần đề cập đến.
Ngay trong lĩnh vực văn hóa, ngôn ngữ cũng có những biến thể ở mức đáng lo ngại. Giáo sư, tấn sĩ Nguyễn Văn Khang, nguyên Phó viện trưởng Viện ngôn ngữ học, Tổng biên tập Tạp chí “ngôn ngữ và đời sống”, người có nhiều năm nhiệt huyết nghiên cứu về ngôn ngữ trong đời sống từng lớp cho rằng: Việc sử dụng tiếng nói Tây, Ta lẫn lộn là thực trạng đang diễn ra.
Mặc dù vậy, tuồng như “tiếng kêu cứu yếu ớt của tiếng Việt” chưa nhận được sự quan tâm thỏa đáng với tư cách là một nguyên tố quan trọng của văn hóa dân tộc. Thậm chí trên bàn ăn của nhiều nhà hàng Việt, tờ thực đơn là món “hỗn tạp ngôn từ” với ta, tây lộn lạo. Nhiều người sinh ra, lớn lên ở Việt Nam, trưởng thành trong nghề nghiệp cũng tại giang sơn mình, nhưng nghệ danh phải có một nửa chữ ta, một nửa chữ tây.
Việc dùng ngôn ngữ nước ngoài ở một chừng độ nào đó là nguyên tố hăng hái. Trong xu thế hội nhập và phát triển, dùng ngôn ngữ nước ngoài đúng lúc, đúng chỗ là hết sức cần thiết, như những cửa sổ mở ra giao lưu với thế giới. Giờ đây khi gặp nhau giới trẻ chào nhau bằng “hê lô” (Hello), chào giã biệt bằng “bai bai” (bye bye) được cho là hợp mốt.
Nếu vừa đủ, đúng và hiệp sẽ làm phong phú thêm vốn từ tiếng Việt.
000 đồng”… thì lại được dập những con số và ký tự “50 k”, “120 k”… đỏ chót làm những thực khách Việt có lòng tự tôn, tự trọng dân tộc rất ức chế.
Nhiều nhà giáo dục có tư tưởng quá đề cao ngoại ngữ, quá sính ngoại cũng là một sai lầm. Đặc biệt, giới trẻ chưa nhận thức hết được điều này, do đó chạy theo mốt. Điều này chẳng những vi phi pháp lệnh và luật quảng cáo mà còn coi nhẹ giá trị của tiếng mẹ đẻ. Tuy vậy, cần nhận thấy một thực tại là giới trẻ hiện thời kém tiếng Việt hơn ngày xưa rất nhiều! Thậm chí nhiều bạn trẻ dùng từ ngữ sai nghĩa.
Cũng trằn trọc về vấn đề này, PGS. Nhiều khách sạn nhỏ đốn để phục vụ “khách ta” nhưng “chữ tây” thì khá phổ biến. Một phần hậu quả đó cũng chính từ hệ thống giáo dục của chúng ta.
Thời kì qua, nhiều nhà tiếng nói, văn hóa, các công cụ truyền thông đã lên tiếng đề cập đến hiện tượng ngôn ngữ Việt đang đứng trước những nguy cơ.
Tuy nhiên, những biến thể đó trong ngôn ngữ cộng đồng cần được đặt trong khuôn khổ văn hóa truyền thống. # Đẳng cấp. Bản thân tiếng nói trong quá trình tồn tại luôn có những biến thể, cách sử dụng tiếng nói mới.
Đừng để môi trường ngôn ngữ bị ô nhiễm Không thể phủ nhận nguyên tố hăng hái của sự biến đổi và hội nhập quốc tế trong ngôn ngữ. Tiếng ta đang bị… tây hóa. Trong lĩnh vực quảng cáo ở nước ta gần như đang lờ không chỉ mọi quy định mà còn bỏ qua cả những giá trị văn hóa trong ngôn ngữ dân tộc. Hay để tiến kịp với… thời đại, ngay từ khi bập bẹ những ngôn ngữ trước nhất, khi dạy trẻ tiếng mẹ đẻ không quên kèm theo một đôi từ nước ngoài như: bye bye, ok, no, yes… Thậm chí một câu ngoại ngữ nói không trọn, nhưng nhiều người khi nói một câu phải chen vào năm ba từ ngoại cho oai, để trình diễn.
TS vàng anh Thi, Phó giám đốc trọng tâm tiếng nói và Văn hóa Việt Nam cho rằng: Thời nào cũng có những biến thể của tiếng nói. Điều này cũng rất cần sự định hướng cụ thể.
Song cần phải “mượn” cho đúng văn hóa Việt và phải làm mới chúng.
