Cáo buộc quân đội Syria dùng vũ khí hóa học trong các cuộc tiến công gần Damascus ngày 21/8 vào đúng thời điểm nhóm điều tra của liên hiệp Quốc đang làm việc tại nước này làm khoảng 500-1
Do đó, theo tôi, kết quả điều tra của Nga sẽ có tác động cảnh báo những ai có ý đồ thao túng hay làm giả chứng cớ về việc sử dụng vũ khí hóa học ở Syria. Trong khi cộng đồng quốc tế mong chờ kết quả chứng minh rằng Syria không dùng khí giới hóa học để tránh cho quốc gia này lâm vào một cuộc chiến tranh thảm khốc, thì Mỹ lại trông chờ kết quả chứng minh rằng Syria có dùng khí giới hóa học để lấy cớ đó can thiệp quân sự vào Syria.
Trong trường hợp kết quả có lợi cho phiến quân, kiên cố nhóm các nước Những người bạn của Syria, trước nhất là Mỹ sẽ có những hành động quyết liệt hơn, kể cả can thiệp quân sự trực tiếp. Ông có nhận định thế nào về khả năng này? Đại tá Lê Thế Mẫu : Theo tôi, không chỉ Mỹ mặc cả cộng đồng quốc tế đều đợi mong kết quả điều tra việc dùng khí giới hóa học của nhóm chuyên gia LHQ.
PV : Xin cảm ơn Đại tá. PV : Giới phân tách cho rằng Mỹ là quốc gia nóng lòng chờ đợt kết quả của nhóm điều tra LHQ nhất giờ. Theo tôi đây là nguy cơ thực sự đối với Syria, mà không chỉ đối với Syria, còn đối với hòa bình, ổn định ở khu vực Trung Đông, thậm chỉ cả trên thế giới. Cáo buộc sử dụng khí giới hóa học mà các cuộc điều tra đang được triển khai tại Syria chính là cái cớ để hợp lý hóa cho các hành động quân sự can thiệp vào Syria, tương tự những gì diễn ra khi Mỹ tiến công Iraq năm 2003 với lý do là để phá hủy kho khí giới hóa học trên thực tiễn không tồn tại ở quốc gia này.
Tuy nhiên, hiện nguy cơ này đã bị loại bỏ, do đó các nước trong nhóm Những người bạn của Syria càng muốn mượn cớ khí giới hóa học để can thiệp quân sự đẩy nhanh quá trình làm sụp đổ chính quyền hiện ở Syria. /. Chúng ta nhớ lại năm 2003, LHQ cũng đã từng cử thanh sát viên tới Iraq và đã không tìm thấy bất kỳ một bằng cớ nào cho thấy Iraq đã dùng vũ khí hóa học, thế nhưng Mỹ vẫn khởi động chiến tranh Iraq trên cơ sở những chứng cớ mà theo họ là có tính thuyết phục.
Nếu kết quả có lợi cho phiến quân, rất có thể Mỹ sẽ có động thái quyết liệt hơn về việc trang bị khí giới cho phe đối chọi. Hơn nữa, kết quả điều tra của Nga thích hợp với một thực tế không thể chối cãi là vừa qua Iraq đã phát hiện màng lưới khủng bố al-Qaeda dùng cương vực của họ để chế tác vũ khí hóa học theo công nghệ thủ công để sau đó đem đi dùng ở Syria. Thứ hai, các lực lượng đối chọi ở Syria vừa mất đi một đồng minh máu nóng đó là Tổ chức Anh em Hồi giáo ở Ai Cập, đứng đầu là cựu Tổng thống Ai Cập Mohamed Morsi bị lật đổ sau cuộc chính biến ngày 3/7.
Tuy nhiên, điều tra của LHQ chẳng thể bò kết quả điều tra của Nga mà sẽ phải cân nhắc cẩn trọng. Những người sống sót sau một cuộc tiến công buộc tội có sử dụng khí giới hóa học tại một nhà thờ Hồi giáo ở khu phố Duma, thủ đô Damascus ngày 21/8 (Ảnh: Press TV) Phóng viên VOV có cuộc trao đổi với Đại tá Lê Thế Mẫu, chuyên gia phân tích các vấn đề quốc tế để tìm hiểu rõ hơn những nghi ngại của dư luận thế giới và người dân Syria có trở nên hiện thực hay không PV : Thưa ông, có ý kiến cho rằng, người dân Syria lo ngại nước này sẽ trở thành một cảnh xa của Iraq thứ hai.
300 người thiệt mạng khiến cho dư luận thế giới không khỏi lo ngại Syria không chỉ đối mặt với một cảnh xa u ám bởi những xung đột đẫm máu giữa các bè trong nước mà còn đối mặt với nguy cơ trở thành Iraq thứ hai. Ông Morsi lúc chưa bị lật đổ từng kêu gọi Tổ chức Anh em Hồi giáo tiến hành một cuộc thánh chiến ở Syria để loại bỏ Tổng thống Syria al-Assad. Theo ông, những kết quả này liệu có tác động tới cuộc điều tra của các chuyên gia LHQ hay không? Đại tá Lê Thế Mẫu : Đây là kết quả điều tra do Nga tiến hành, mà Nga lại là một trong số các nhà nước ủng hộ Tổng thống Syria, do vậy kết quả đó không được nhìn nhận như một thông tin độc lập.
Theo đánh giá của ông, lo ngại này có cơ sở hay không? Đại tá Lê Thế Mẫu : Sở dĩ giới quan sát và cộng đồng quốc tế cùng với người dân Syria lo ngại về cảnh xa Syria bị can thiệp quân sự từ bên ngoài theo kịch bản Iraq dưới nhiều chiêu bài khác nhau trong đó có chiêu bài Iraq sử dụng khí giới hóa học là có mấy lý do như sau: Thứ nhất, cuộc chiến tranh ủy nhiệm do Mỹ và một số đồng minh trong và ngoài khu vực Trung Đông tiến hành trong thời kì qua duyệt bàn tay của các lực lượng đối lập ở Syria, trong đó có cả tổ chức khủng bố al-Qaeda đang đứng trước nguy cơ bế tắc.
Bây giờ trong nội bộ các lực lượng đối chọi Syria đã bắt đầu có sự chia rẽ và dị đồng sâu sắc, do đó họ không có khả năng thực hành nhiệm vụ loại bỏ Tổng thống Syria Bashar al-Assad.
Phát hiện này hoàn toàn thích hợp với kết quả điều tra của phía Nga. PV : Có thể nói rằng, kết quả điều tra vũ khí hóa học ở Syria chắc chắn sẽ có tác động không nhỏ tới tình hình nước này trong thời kì tới. Vậy theo ông, nếu kết quả không như trông đợi của Mỹ, liệu kịch bản Iraq có xảy ra với quốc gia Bắc Phi này hay không? Đại tá Lê Thế Mẫu : Theo tôi, ngay cả khi không tìm thấy bằng cớ Chính phủ Syria sử dụng khí giới hóa học thì Syria cũng chưa thể tránh khỏi nguy cơ một cuộc xâm lược từ bên ngoài.
Nếu như không có cuộc chính biến ở Ai Cập, đây sẽ là một nguyên tố rất bất lợi đối với Tổng thống Syria. Bởi một khi thất bại ở Syria, ắt chiến lược của họ ở Trung Đông cũng sẽ bị phá sản. PV : Trong bối cảnh các cuộc điều tra về việc dùng vũ khí hóa học đang được tiến hành tại Syria, Đại sứ Nga tại LHQ trước đó đã chuyển cho TTK LHQ Ban Ki-moon các kết quả phân tích bằng cớ của phòng thí nghiệm Nga về việc dùng khí giới hóa học ở Syria, cho thấy rằng chính lực lượng nổi dậy chứ không phải quân đội của Tổng thống Assad đã dùng chất độc sarin.
Do đó, lần này, ngay cả khi không tìm thấy bằng chứng Syria dùng khí giới hóa học, nhóm các nước Những người bạn của Syria, đầu tiên là Mỹ, sẽ tìm ra những lý do khác nhau để can thiệp. Thứ ba, nhóm Những người bạn của Syria đã đặt cược quá lớn, cả danh dự và tiền bạc, cũng như uy tín của họ vào cuộc chiến ở Syria nên họ không muốn thất bại.
Tuy nhiên, Mỹ và cộng đồng quốc tế cùng nóng lòng nhưng với các mục đích khác nhau.
