U tư, trong đó chỉ có 1 dự án nước ngoài. Con số này thấp hơn nhiều so với 40 dự án của cả năm 2008. Ngoài nỗi lo suy giảm kinh tế, các nhà đầu tư hạ tầng khu công nghiệp còn lo ngại, Nghị định 142/2005/NĐ-CP của Chính phủ và việc tháo những chính sách ưu đãi sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu cũng như khả năng cuộn đầu tư của họ. Qua rồi thời hoàng kim Cùng chung căn số với các khu công nghiệp của Bà Rịa - Vũng Tàu là các khu công nghiệp ở Đồng Nai. Những khu này chỉ lôi cuốn được 6 dự án đầu tư (5 dự án nước ngoài) trong 6 tháng đầu năm, bằng 6,29% cùng kỳ năm ngoái. Bình Dương, tỉnh thẳng tuột dẫn đầu về chỉ số năng lực cạnh tranh trong những năm gần đây cũng “thấm đòn”. Ông Phạm Văn Sơn Khanh, Phó trưởng Ban Quản lý Khu công nghiệp Việt Nam - Singapore (VSIP), cho biết, suy giảm kinh tế là nguyên tố chính tác động đến quyết định của nhà đầu tư. Trong nửa đầu năm nay, cả VSIP I và VSIP II chỉ cuộn được 3 dự án đầu tư mới. Bên cạnh đó, một nỗi lo “dài hơi” của các nhà đầu tư hạ tầng khu công nghiệp là kể từ đầu năm 2009, hạng mục này sẽ không còn nằm trong danh sách 34 loại hình dự án khuyến khích đầu tư và nhận ưu đãi (hưởng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong hạn vận 15 năm kể từ khi đi vào hoạt động, thay vì đóng 28%). Mặt khác, ông Nguyễn Thanh Bình, Phó giám đốc điều hành Công ty Tín Nghĩa (chủ đầu tư Khu công nghiệp Nhơn Trạch 3), cho biết, Nghị định 142/2005/NĐ-CP (được ứng dụng từ ngày 1.1.2006) khiến doanh nghiệp khó chủ động phương án kinh dinh. Theo ông, trước đây, giá thuê đất mà các doanh nghiệp đầu tư hạ tầng khu công nghiệp thuê lại của Nhà nước chỉ bằng 0,5% giá trị đất tính theo mục đích sử dụng và giá này sẽ thay đổi sau 5 năm với mức khống chế 15% (mức giá sau không được cao hơn 15% so với trước đó). Tuy nhiên, với quy định mới theo Nghị Định 142 thì sau 5 năm, doanh nghiệp sẽ ký lại hợp đồng thuê đất với mức giá được điều chỉnh theo giá thị trường. Điều này sẽ khiến doanh nghiệp lúng túng trong cách tính tiền cho thuê đất với các nhà đầu tư hoạt động sản xuất kinh doanh trong khu công nghiệp, vì đa phần các hợp đồng đều ký 1 lần cho cả vòng đời của dự án. Về vấn đề này, ông Nguyễn Thành Hóa, Phòng Đầu tư Công ty Trách nhiệm Hữu hạn Một thành viên Phát triển tỉnh thành và Khu công nghiệp IDICO, cho rằng, đa phần khu công nghiệp trên cả nước đều hình thành trước khi Nghị Định 142 có hiệu lực. Nếu hiện tại, doanh nghiệp phải ký giao kèo thuê đất mới với quốc gia thì càng về sau, giá đất càng cao và doanh nghiệp kinh doanh hạ tầng sẽ phải bù tiền vào. Ông Đỗ Hoài Thu, Phó Giám đốc Khu công nghiệp Tam Phước (Đồng Nai), cho biết, một cái khó khác là đôi khi trong cùng một khu công nghiệp lại tồn tại hai chính sách. Cụ thể, khi Bộ Kế hoạch - Đầu tư cấp giấy chứng nhận cho các nhà đầu tư thì có quy định giá thuê đất khống chế ở mức 15% nhưng hợp đồng nhà đầu tư ký với công ty hạ tầng thì không ứng dụng mức này (vì khi ký giao kèo thuê đất với quốc gia, công ty hạ tầng không được vận dụng mức khống chế 15%). Điều này đang gây ra nhiều bức xúc cho cả nhà đầu tư lẫn doanh nghiệp đầu tư hạ tầng khu công nghiệp. Thay đổi phải có lộ trình Một số quan điểm cho rằng, sở dĩ có sự điều chỉnh về giá cũng như phương thức tính tiền thuê đất là do trước đây các doanh nghiệp hạ tầng khu công nghiệp đã kiến nghị lên quốc gia yêu cầu thay đổi, nhưng khi Nhà nước điều chỉnh thì họ lại phản ứng. Ông Thu, Khu công nghiệp Tam Phước, cho rằng, đó chỉ là thiểu số, trong khi phần nhiều doanh nghiệp đều không tán đồng với Nghị Định 142. Ông Bình, Công ty Tín Nghĩa, cho biết, trước năm 2006, giá thuê đất tại các khu công nghiệp do Tín Nghĩa đầu tư ở mức 500 đồng/m2/năm nhưng bây giờ là 1.400 đồng/m2/năm, tăng từ 2-3 lần; thậm chí, có nơi tăng tới 5 lần tùy vào vị trí của khu công nghiệp. Như vậy, doanh nghiệp hạ tầng sẽ gặp phải 10 lần thay đổi giá thuê đất (nếu vòng đời dự án là 50 năm). Nếu trước đây, uổng nảy trong các khu công nghiệp chỉ ở mức 3-4 tỉ đồng thì hiện giờ con số này là 5-7 tỉ đồng. Tuy nhiên, đại diện Ban quản lý các khu công nghiệp, khu chế xuất TP.HCM cho rằng, hiện tại, chỉ có 1-2 khu công nghiệp gặp vướng mắc, đặc biệt là các khu công nghiệp được đưa vào sử dụng sau năm 2006, vì không biết giá đất sẽ tăng bao nhiêu để tính tiền thuê đất với nhà đầu tư. Còn hồ hết các khu công nghiệp trước năm 2006 đều được áp dụng mức khống chế 15% trong suốt thời kì thuê đất của quốc gia. “Mặc dù giá đất hiện đã tăng hơn trước 1,8 lần nhưng giá mà các doanh nghiệp hạ tầng thuê lại chỉ bằng 0,25% giá trị đất tính theo mục đích dùng, một mức tương đối thấp”, vị này cho biết. Đối với các doanh nghiệp hạ tầng ở Đồng Nai, cũng chưa thể kết luận là lỗi do ai. Tuy nhiên, theo ông Thu, nhiều doanh nghiệp ký hợp đồng thuê đất trước năm 2006 được ứng dụng mức khống chế 15% nhưng sau khi cổ phần hóa lại không ghi điều này, nên hiện tại đều “bị” tính tiền thuê đất theo Nghị định 142. Còn việc huỷ bỏ các chế độ ưu đãi về thuế cũng như tiền thuê đất vào thời khắc này sẽ gây khó khăn cho doanh nghiệp, vì chẳng thể khi cần khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào các “vùng sâu” thì ứng dụng chính sách ưu đãi, khi vùng đó đã phát triển thì bãi bỏ. Nếu không có doanh nghiệp đi tiên phong thì liệu những địa phương như thế phải mất bao lâu mới “đổi đời”? Một vấn đề khác gây bức xúc cho nhiều doanh nghiệp đầu tư hạ tầng khu công nghiệp là những chính sách ưu đãi cho nhà đầu tư nội và nhà đầu tư ngoại. Hiện tại, các nhà đầu tư nước ngoài được quyền trả tiền thuê đất một lần theo giá thị trường tại thời khắc đó, trong khi nhà đầu tư trong nước thì không. Tuy nhiên, đây là điều khó tránh khỏi trong quá trình cuộn đầu tư nước ngoài. Trung Quốc là một tỉ dụ. Phải qua gần 20 năm, những chính sách ưu đãi của nhà nước này cho nhà đầu tư nước ngoài mới được tháo bỏ. Theo ông Thu, việc thay đổi chính sách là điều phải làm, nhất là khi Việt Nam đã gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới, nhưng mọi thay đổi đều cần có lộ trình và có thông tin trước để doanh nghiệp điều chỉnh phương án kinh dinh cho phù hợp. Để tháo gỡ gút mắc giờ cho doanh nghiệp, ông Thu cho rằng, nên thay đổi phương thức ký giao kèo với các nhà đầu tư. Theo đó, tiền thuê đất sẽ được tính riêng với phí hạ tầng và phí quản lý. |
