Thứ Năm, 8 tháng 8, 2013

THÁCH THỨC cập nhật 2009: MỞ KHÓA TÍN DỤNG

Cách đây 135 năm, Walter Bageshot, một nhà báo chuyên về tài chính, đã viết: “Tín dụng, kiểu người này đặt lòng tin vào người khác, đang biến động một cách khác thường. Tại Anh, sau một cơn đại họa, người ta nghi ngờ nhau. Rồi ngay khi cơn đại họa đó chìm vào lãng quên, mọi người lại tin nhau”.

Điều Walter Bageshot mô tả cũng chính là bối cảnh hiện tại của Phố Wall, nơi lòng tin và tín dụng đang trở nên thiếu hụt. Cuộc khủng hoảng tài chính bắt đầu từ các thị trường tín dụng và rốt cục sẽ kết thúc tại đó. Ngành tài chính đã sang một trong những năm đầy biến động nhất trong lịch sử và giới quản lý ngân hàng cũng như các nhà lập pháp đang chật vật tìm đường thoát khỏi tình trạng khó khăn này. Dù Washington đã rất nuốm dùng hàng tỉ USD tiền thuế của người dân để cứu nền kinh tế, tín dụng vẫn không “tràn trề” như nhiều người mong đợi.

Ngân hàng ngại cho vay

Vấn đề, như ông Bagehot từng nhìn, là sự thiếu lòng tin. Ngay cả sau khi nhận được hàng triệu, có khi đến hàng tỉ USD từ chính phủ, các ngân hàng Mỹ vẫn ngại cho vay. Những bộ phận quan trọng của hệ thống tài chính đã ngừng hoạt động. Quy mô của sự bùng nổ tín dụng, vốn đã dẫn đến việc ngân hàng cho những người không có khả năng trả nợ vay, đã tạo ra tâm lý sợ cho vay nặng đến mức khó chữa được trong một sớm một chiều.

Đường hướng trước mắt của đời sống kinh tế sẽ phụ thuộc vào tình hình suy giảm kinh tế kéo dài trong bao lâu. Liệu sự suy giảm, vốn đã kéo dài 1 năm, có kéo dài đến hết năm 2009, hoặc lâu hơn? Liệu thị trường chứng khoán có phục hồi hay đấu suy sụp? Còn thị trường nhà ở sẽ diễn biến ra sao?

Lời giải đáp cho các câu hỏi này sẽ tùy thuộc vào sự sẵn có của tín dụng dưới tuốt luốt các hình thức: các khoản thế chấp nhà ở; các khoản vay cá nhân chủ nghĩa và doanh nghiệp; trái phiếu do các công ty, thị thành và tiểu bang phát hành. Ngày nay, nhiều nhà băng đang găm giữ tiền hơn là cho vay. Lượng tiền mặt mà họ găm giữ đã tăng gấp 3 lần, lên tới hơn 1.000 tỉ USD trong 3 tháng vừa qua, theo số liệu của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED). Và làm sao để mở khóa van tín dụng, để dòng vốn lưu thông mạnh trở lại là thách thức lớn nhất của ngành tài chính Mỹ năm 2009.

Tại các thị trường vốn, tình hình cũng đang xấu đi. Trên thị trường trái khoán, các nhà đầu tư trước đây dám hài lòng rủi ro đầu tư vào trái phiếu lợi tức cao giờ đây đã từ bỏ mọi khoản đầu tư không an toàn. Nhiều người hối hả mua trái phiếu Kho bạc Mỹ vốn cực kỳ an toàn, đẩy lợi tức từ các khoản đầu tư này xuống mức thấp lịch sử.

Tuy nhiên, mối lo ngại lớn nhất đối với thị trường tín dụng Mỹ là ngày mai của chứng khoán hóa, cơ chế cốt lõi của hoạt động ngân hàng đương đại, cho phép “gói” các khoản vay và trái phiếu lại thành chứng khoán để bán cho nhà đầu tư. Thị trường quan trọng này đang lâm chung do nhiều sản phẩm của nó đã giảm giá mạnh. Một số người đặt câu hỏi khi nào thì sờ soạng, hoặc một phần thị trường sản phẩm chứng khoán hóa có thể hồi sinh được.

Chứng khoán hóa, vốn hoạt động như một hệ thống ngân hàng ngầm, đã làm đổi thay đáng kể hoạt động ngân hàng và thị trường tín dụng trong những năm gần đây. Cách đây 3 thập kỷ, các nhà băng cung cấp 3/4 dịch vụ tín dụng trên toàn thế giới. Nhưng nay hoạt động chứng khoán hóa đã chiếm 2/3, nhà băng chỉ còn cung cấp 1/3.

Trừ phi các công ty tài chính có thể chứng khoán hóa được các khoản nợ (điều này tùy thuộc vào việc các nhà đầu tư có sẵn lòng mua các khoản nợ được chứng khoán hóa nói trên hay không), nếu không, tín dụng vẫn sẽ rất hạn chế ngay cả khi các nhà băng nối lại việc cho vay. Alex Roever, chuyên gia phân tách tín dụng ngắn hạn tại JP Morgan Securities, nhận định: “Việc cởi trói cho thị trường các sản phẩm chứng khoán hóa đã được bắt đầu từ năm 2008 và giờ vẫn nối được xúc tiến”.

Trong lúc chờ đợi thị trường tín dụng bình phục, FED và Bộ Tài chính Mỹ đang vắt lấp khoảng trống tín dụng, chí ít là một phần khoảng trống đó. Kể từ cuối tháng 11, việc Chính phủ dự kiến mua lại hàng tỉ USD chứng khoán thế chấp của 2 “đại gia” cho vay thế chấp, Fannie Mae và Freddie Mac, đã giúp giảm lãi suất của các khoản vay mua nhà. Lãi suất thế chấp khăng khăng với kì hạn 30 năm đã giảm hẳn 1 điểm phần trăm, xuống còn 5%, kích hoạt một sự bùng nổ tái cấp vốn.

CHỜ ĐỘNG THÁI CỦA CHÍNH PHỦ

Việc giảm lãi suất thế chấp, cùng với sự sụt giảm lợi tức từ trái phiếu chính phủ, khiến các nhà đầu tư đang coi xét quay trở lại mua trái phiếu doanh nghiệp vốn có rủi ro hơn nhưng sinh lãi cao hơn. Kể từ tháng 10, lợi tức của trái phiếu chính phủ đã giảm từ 5,7% xuống khoảng 4,3%.

Việc nhà đầu tư mua trái khoán doanh nghiệp là một dấu hiệu tốt để khơi thông thị trường tín dụng. Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư trái phiếu và chuyên gia phân tách vẫn tỏ ra cẩn trọng vì họ chưa biết chắc hành động kế tiếp của Chính phủ Mỹ là gì. Jaret Seiberg, chuyên gia phân tách chính sách tài chính tại Stanford Group, một hãng tham mưu ở Washington, cho biết: “Các nhà đầu tư sẽ lấy lại lòng tin khi họ biết vững chắc Chính phủ sẽ ra những quy định gì tiếp theo. Trong 18 tháng qua, những quy định này đã được sửa đổi quá nhiều lần đến mức không ai biết khi nào Chính phủ sẽ can thiệp và khi nào không”.

Các quan chức đang giục giã nhà băng cho vay, nhưng đồng thời cũng yêu cầu nhà băng giảm lượng tiền mà chính họ vay mượn. Các công ty cho vay ưng chuẩn thẻ ghi nợ đang đối mặt với các quy định mới, hạn chế cho vay tiêu dùng cá nhân chủ nghĩa ở mức thấp nhất mà khách hàng có thể ưng ý được.

Trong bối cảnh như thế, nhiều nhà đầu tư không sẵn sàng “bung” tiền ra. Một cuộc thí nghiệm quan yếu có thể xảy ra vào tháng 2 sắp tới, khi các nhà lập pháp chũm kích hoạt cho vay tiêu dùng và doanh nghiệp nhỏ bằng Chương trình hỗ trợ cho vay chứng khoán bảo lãnh bằng tài sản có thời hạn (TALF). Chương trình này nhằm kéo các nhà đầu tư trở lại thị trường trái khoán bảo lãnh bằng các khoản cho vay mua ôtô và cho vay học tập dành cho sinh viên, các khoản thu từ thẻ tín dụng và nợ của doanh nghiệp nhỏ. Do lo ngại về những món nợ không trả đúng hạn đang gia tăng, nhiều nhà đầu tư đã né các loại chứng khoán này. Điều đó đã làm tắc nghẽn dòng chảy tín dụng, do nhà băng không thể biến các khoản vay thành chứng khoán được nữa.

Nhằm xoa dịu lo ngại của giới đầu tư, FED cùng Bộ Tài chính Mỹ sẽ cho vay tiền để xử lý các loại chứng khoán bảo lãnh bằng tài sản có lãi suất cao. Nhưng những ích lợi này có thể không xuống tới người tiêu dùng. Sau “1 năm ruột rối như tơ tằm”, nhiều ngân hàng sẽ phải đối mặt với nhiều thiệt hại hơn trong năm 2009. Sự sụp đổ của Lehman Brothers hồi tháng 9.2008 vẫn còn gây “dư chấn” trên khắp các thị trường: nhiều ngân hàng buộc phải “ôm” hết những tài sản xấu mà nhà đầu tư không muốn mua nữa. Trong bối cảnh đó, giới đầu tư và quản lý nhà băng sẽ không đượm đà với việc cung cấp tín dụng cá nhân, cho đến khi giá nhà ngừng giảm và nhiều người tìm được việc hơn là mất việc.

Trong một nền kinh tế đang yếu kém, ngay cả một khoản cho vay vững chắc cũng có thể trở thành xấu. Giới phân tách cho rằng, có rất ít dấu hiệu cho thấy suy thoái kinh tế sẽ kết thúc sớm, dù chính phủ Barack Obama có thực thi gói kích thích đồ sộ (theo nhiều nguồn tin có thể lên đến 1.000 tỉ USD). Khoản ăn xài này chắc chắn sẽ không thể làm hồi sinh thị trường việc làm và nhà ở chỉ trong một sớm một chiều.

(Theo New York Times)

Bay bằng dầu thực vật

Hãng Hàng không Quốc gia New Zealand vừa chế tạo ra một loại dầu thực vật có thể dùng thay cho xăng máy bay. Vừa qua, chiếc tàu bay Boeing 747 của Quốc gia này đã bay thí nghiệm trong vòng 2 giờ với 1 trong 4 động cơ được trộn 50 - 50 xăng phi cơ và dầu của hạt cây Jatropha (loại cây có hạt rất độc). Hãng này cho biết sẽ thương mại hóa phát minh này trước năm 2013.

(Theo Reuters)

Úc đón năm mới với nhiều bạo loạn

Cưỡng bách, bạo loạn, đụng xe và tàu làm mất đi không khí tưng bừng năm mới ở Úc. Cảnh sát Úc phải truy bắt 51 vụ lộn xộn ở Brisbane; 152 vụ ở Gold Coast, 88 vụ ở Sunshine Coast; 21 vụ Redcliffe và 36 vụ ở Bundaberg. Đặc biệt ở Mackay, một buổi tiệc mừng năm mới đã biến thành cuộc hỗn chiến gồm 400 người nổi loạn ném chai lọ vào cảnh sát.

(Theo news.Com.Au)

Chính phủ Anh thẳng cánh chi quảng cáo

Công ty nghiên cứu thị trường Nielsen Media Research cho biết, COI (trọng điểm truyền thông và marketing thuộc chính phủ Anh) là đơn vị chi nhiều tiền cho quảng cáo nhất ở Anh trong năm 2008. Trong 10 tháng đầu năm 2008, trọng điểm này đã chi tới 158 triệu bảng. Đứng thứ 2 là Unilever với 147 triệu bảng.

(Theo Telegraph)

Trộm dạy đạo đức cho siêu lừa Madoff

Nhà tài chính Phố Wall Bernard Madoff, người vừa bị kết tội lừa đảo 50 tỉ USD, vừa bị bọn trộm dạy cho một bài học đạo đức. Đêm 22.12.2008 bọn trộm đã đột nhập tư gia của siêu lừa gần Palm Beach, Florida lấy đi một bức tượng trị giá 10.000 USD. Sau đó chúng đem bức tượng đến đặt tại câu lạc bộ, nơi Madoff là thành viên, với lời nhắn “Bernard, kẻ lừa đảo, hãy trả tiền lại cho chủ nhân của nó” và ký tên “Người giáo dục”.

(Theo AFP)