Thứ Tư, 7 tháng 8, 2013

20 năm Quần thể di tích Cố đô Huế được công liên tục nhận là di sản văn hóa nhân loại: Làm cho di tích sống, hòa vào cuộc sống của xã hội đương đại

Du khách tham quan Đại nội-Huế.

P.V: Hiện việc quản lý, bảo tàng và phát huy giá trị di sản Huế ra sao, thưa ông?

Tiến sĩ Phan Thanh Hải:Từ năm 1996 đến nay, cùng với quá trình triển khai Quyết định 105/TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt dự án quy hoạch, bảo tồn và phát huy giá trị di tích cố đô Huế thời đoạn 1996-2010 và Quyết định 818/TTg điều chỉnh dự án trên đến năm 2020. Di sản văn hóa Huế đã vượt qua tuổi cứu nguy khẩn và đang từng bước được hồi sinh, diện mạo ban sơ của một cố đô lịch sử dần dần được phục hồi.

Theo đánh giá của UNESCO, công cuộc bảo tàng di tích Huế hiện đang chuyển sang giai đoạn ổn định và phát triển bền vững. Đặc biệt, việc bảo tàng các giá trị di sản văn hóa đã luôn gắn chặt với quá trình vỡ hoang, phát huy và tạo điều kiện cho kinh tế du lịch, dịch vụ phát triển. Những kết quả quan trọng ấy được diễn tả trên các mặt: bảo tàng, trùng tu di tích; bảo tồn văn hóa phi vật thể; bảo tàng, tu sửa phong cảnh môi trường các khu di sản; hiệp tác quốc tế, áp dụng thành tựu khoa học bảo tàng và đào tạo nguồn nhân công; phát huy giá trị di sản. Một số công trình tiêu biểu đã được trùng tu.

Đối với văn hóa phi vật thể, trọng tâm bảo tồn di tích Cố đô Huế đã tổ chức nghiên cứu, biên soạn, dịch thuật và xuất bản hơn 20 công trình về Di sản văn hóa Huế và công cuộc bảo tàng, trong đó có những công trình đoạt giải thưởng cao của trung ương và địa phương. Tổ chức sưu tầm, nghiên cứu vận dụng và bảo tồn được hàng chục tác phẩm âm nhạc cung đình quan yếu. Sưu tầm nghiên cứu và dàn dựng thành công 15 điệu múa Cung đình tiêu biểu; hồi phục một số lễ hội cung đình quan trọng nhất của triều Nguyễn... Đặc biệt, trong các dịp lễ hội Festival Huế, các loại hình nghệ thuật Cung đình, bao gồm cả lễ hội, âm nhạc, nghệ thuật thư pháp, nghệ thuật ẩm thực, trò chơi... Đã thực sự đóng vai trò trọng tâm trong các hoạt động, trở nên đại diện điển hình của văn hóa Huế trong sự đối thoại, giao lưu với bạn bè quốc tế.

P.V: Vậy vai trò của các tổ chức quốc tế đối với công cuộc bảo tàng di sản văn hóa Huế ra sao, thưa ông?

Tấn sĩ Phan Thanh Hải:15 năm qua, Di tích Huế đã cộng tác với hơn 25 tổ chức quốc tế, hàng chục các viện, trường đại học, ban, ngành trong nước để tiến hành các hoạt động nghiên cứu bảo tàng di sản cả trên lĩnh vực văn hóa vật thể, phi vật thể và cảnh quan môi trường. Huế đã có sự hợp tác với UNESCO, Nhật Bản, Ba Lan, Canada, Pháp, Anh, Mỹ... Thực hành hàng chục dự án trùng tu, nghiên cứu bảo tàng và đào tạo nguồn nhân công hết sức có ý nghĩa. Trội trong đó là dự án hợp tác nghiên cứu kiến trúc truyền thống Huế và bình phục điện Cần Chánh (phối hợp với Đại học Waseda-Nhật) đã thực hành được gần 16 năm với nguồn kinh phí được đầu tư ngày một lớn và bước đầu đã đạt nhiều kết quả tốt.

Huế cũng đã có mối quan hệ hiệp tác rộng rãi với nhiều đơn vị, bộ ngành trong nước để thực hiện các dự án quy hoạch, bảo tồn và đào tạo nhân lực; Từ năm 1996 đến nay, đã đào tạo được 3 tấn sĩ trong nước, 1 tấn sĩ và 5 thạc sĩ ở nước ngoài, 20 thạc sĩ trong nước, 20 cử nhân đại học nhã nhạc cùng hàng chục cử nhân, nghệ nhân, nghệ sĩ ở nhiều chuyên ngành khác nhau. Tổ chức hàng chục lớp đào tạo nghiệp vụ hoặc cử chuyên viên tham dự các lớp đào tạo nghiệp vụ về bảo tồn trùng tu di sản, nghiên cứu văn hóa phi vật thể, bảo tồn học... Hàng ngũ cán bộ, chuyên viên, nghệ sĩ đó đã trở nên lực lượng nòng cốt trong các hoạt động bảo tồn di sản trên sờ soạng các lĩnh vực hoạt động; nhiều người trong số đó đã trở nên cán bộ quản lý, cán bộ chuyên môn chủ chốt của các ban, ngành. Vấn đề khai phá và phát huy giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể của hệ thống di tích Cố đô Huế bây chừ là giải pháp tốt nhất để bảo tồn di tích, làm cho di tích sống, hòa vào cuộc sống của tầng lớp hiện đại, có tác dụng giáo dục và nâng cao đời sống văn hóa của dân chúng, góp phần phát triển kinh tế, tạo nguồn sinh lợi để bảo tồn di tích.

P.V: Xin cảm ơn ông!

Quốc Việt(thực hành)